علم یا کابوس — ۴,۰۰۰ ماهواره با آینههای بزرگ آمادهاند تا بهکار گرفته شوند که میتوانند برای همیشه منظرهٔ شب آسمان را نابود کنند
شرکتی به نام Reflect Orbital ایدهای جسورانه دارد: پرتاب هزاران ماهواره برای تاباندن نور خورشید به سطح زمین، اما دانشمندان نسبت به آن نگران هستند. هدف این شرکت کمک به نیروگاههای خورشیدی برای تولید برق حتی زمانی که خورشید در آسمان نیست. بدون شک این ایده شگفتانگیز بهنظر میرسد، اما دانشمندان و ستارهشناسان در سرتاسر جهان دربارهٔ پیامدهای آن نگراناند. پس بیایید ببینیم که ستارهشناسان و دانشمندان چه منظوری از کابوس بودن این ماهوارهها دارند.
ماهوارهها
در نظریه این ایده ساده بهنظر میرسد، اما ماهوارهها دارای آینههای عظیم خواهند بود که نور خورشید را به مناطق مشخصی از زمین بازتاب میدهند. این امر به نیروگاههای خورشیدی امکان تولید انرژی حتی در شب را میدهد.
اولین گام پرتاب یک ماهواره نمونه کوچک به نام Earendil-1 است که در سال ۲۰۲۶ دارای عرض ۱۸ متر خواهد بود. اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، این شرکت قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ به یک صورتبندی کامل شامل ۴,۰۰۰ ماهواره برسد. هر یک از این ماهوارهها دارای آینهای بهعرض ۵۴ متر خواهند بود و در ارتفاع ۶۲۵ کیلومتری از سطح زمین میچرخند. کارشناسان بر این باورند که برای بازتاب کافی نور خورشید به مکانهای مختلف بهطور همزمان ممکن است تا ۲۵۰,۰۰۰ ماهواره نیاز باشد.
این شرکت پیش از این ایده را با استفاده از بالونهای هوای گرم مجهز به آینهها آزمایش کرده است. در یک آزمایش آزمایشگاهی، آینهای بهعرض ۲٫۵ متر که ۲۴۲ متر از سطح زمین قرار داشت، ۵۱۶ وات بر متر مربع نور را به پنلهای خورشیدی زیرین منعکس کرد. این میزان تقریباً نیمی از شدت نور خورشید در ظهر است، که نشان میدهد ایده میتواند در مقیاس کوچک کارا باشد.
چرا ستارهشناسان نگران هستند
اگرچه ماهوارههایی که نور خورشید را بازتاب میکنند میتوانند جذاب بهنظر برسند، ستارهشناسان آن را کابوسی مینامند بهدلیل نتیجهٔ آن: آلودگی نوری. بیایید ببینیم چگونه این ماهوارهها میتوانند به این آلودگی نوری منجر شوند:
- بر خلاف ماهوارههای معمولی که گاهی بهصورت تصادفی نور خورشید را بازتاب میدهند، آینههای Reflect Orbital برای درخشندگی بسیار بالا طراحی شدهاند.
- آنها میتوانند از طریق تلسکوپ تقریباً بهقدر نور خورشید درخشان بهنظر برسند.
- همزمان با عبور ماهوارهها از آسمان، اینها شعلههایی روشنتر از ماه کامل ایجاد میکنند که باعث اختلال در: ستارهبینی دانشمندان و ستارهشناسان آماتور، عکاسی با تلسکوپها، حیاتوحش فعال در شب، و چرخهٔ خواب انسانها و ریتمهای شبانهروزی طبیعی میشود.
به این ترتیب، آسمان شب ممکن است خراب شود و بسیاری از تلسکوپهای زمینی نتوانند ستارگان و کهکشانیها را بهصورت واضح ضبط کنند. این ماهوارهها بهویژه در غروب آفتاب، زمانی که بیشتر مشاهدات نجومی انجام میشود، واضح میشوند.
چالشهای فنی پروژه
چندین چالش فنی برای این پروژه وجود دارد، از جمله:
- مدت زمان کوتاه عبور: هر ماهواره تنها میتواند نور خورشید را بر روی یک ناحیه خاص حدود ۳٫۵ دقیقه تابش کند.
- پراکندگی پرتوها: نور بازتابشده مناطق حدود ۷ کیلومتری را پوشش میدهد که باعث کاهش شدت میشود.
- نیاز به هزاران ماهواره: برای تأمین حتی ۲۰٪ نور خورشید معمولی، حدود ۳,۰۰۰ ماهواره ضروری است.
- نیروی محدود: آینهای بهعرض ۵۴ متر نور خورشید را ۱۵,۰۰۰ برابر کمنورتر از نور ظهر خواهد داشت که به معنای تولید انرژی بسیار کم است.
آزمایشهای بالون در آزمایشگاه کار میکنند، اما بهسختی میتوانند به فضا مقیاسپذیر شوند. برای دریافت همان انرژی، هر ماهواره به آینهای بهمساحت ۴۲ کیلومتر مربع نیاز دارد که در حال حاضر غیرقابل دسترس است.
نگرانیهای اقتصادی
حتی اگر ماهوارهها کارایی داشته باشند، این پروژه هزینهٔ بسیار بالایی خواهد داشت زیرا مقدار نور بازتابشده محدود است؛ اما آلودگی نوری شدید خواهد بود. ستارهشناسان هشدار میدهند که این پروژه میتواند آسمان شب را خراب کند و نجوم از زمین را تقریباً غیرممکن سازد.
پس همانطور که میبینید، هر ایدهٔ جسورانهای لزوماً ایدهٔ خوبی نیست، زیرا باید عوامل مختلف و چالشهای احتمالی را در نظر بگیریم. اکنون که کمی با این پروژه آشنا شدید، آیا فکر میکنید استفاده از این ماهوارهها برای ما مزیتی دارد یا نه؟