شبی صاف و زیباست. ستارگان میدرخشند و ماه در برابر آسمان بهظاهر خیرهکننده بهنظر میرسد، پس گوشیتان را برداشته و میخواهید یک عکس بگیرید. صریح بگویم، نتایج بهسختی میتوانند انتظارها را برآورده کنند.
دوباره امتحان کنید. دستهایتان را ثابت کنید، روی ماه فوکوس کنید، عکسی بگیرید و … فقط یک لکه سفید ضعیف دیگر در پسزمینهای تاریک میبینید. بهراستی این برای اینستاگرام مناسب نیست.
گوشیها معمولاً عکسهای شگفتانگیزی میگیرند، اما چرا در عکاسی از ماه مشکل دارند؟ این دلیل بخشی به موضوعی که عکاسی میکنیم و بخشی به فناوری دوربینهای گوشی برمیگردد.
در واقع شب نیست
اولین اشتباهی که عکاسیهای مبتدی در نجوم مرتکب میشوند این است که فرض میکنند زمان شب است. البته ممکن است در نقطهای از زمین که هستید شب باشد، اما آیا در ماه هم شب است؟
وقتی عکسی از ماه میگیرید، در واقع سمت روشن آن را ثبت میکنید؛ به عبارت دیگر، نور خورشید در طول روز بر ماه میتابد. بنابراین تنظیمات باید شبیه به عکاسی در نور روز باشد نه در نور کم شب.
گوشیها عموماً عکاسی را بهصورت خودکار انجام میدهند، از جمله فوکوس و زمان نوردهی. متأسفانه، این به این معنی است که وقتی ماه بر زمینهٔ تاریک و وسیعی ظاهر میشود، زمان نوردهی توسط آسمان تاریک تنظیم میشود نه توسط ماه. بنابراین ماه به یک لکهٔ روشن بیش از حد نوردهی‑شده تبدیل میشود.
سادهترین راه رفع این مشکل، عکاسی از ماه در طول روز است. با داشتن آسمان آبی روشن بهعنوان پیشزمینه، گوشیتان زمان نوردهی کوتاهی انتخاب میکند و احتمالاً تصویر بهتری بهدست میآورید.
راه دیگر برای جلوگیری از نوردهی بیش از حد، تنظیم دستی زمان نوردهی بهصورت کمتر است، اگر این امکان را داشته باشید.
پس تمام این کارها را انجام دادید و هنوز هم تصاویر بهنظر متوسط میرسند؟ حتی با تنظیم زمان نوردهی مناسب و فوکوس خوب، عکسهای گوشی از ماه چندان خوب نیستند و اغلب جزئیات را بهدرستی به تصویر نمیکشند.
این مسأله به طراحی دوربینهای گوشی برمیگردد.
یک نمای وسیع
گوشیها در عکاسی از اشیاء نزدیک (سلفیها، کسی؟) و مناظر گسترده بسیار عالی هستند. برای مثال، برخی از گوشیها میتوانند عکسی از افق بگیرند که از شمال دقیق تا شرق دقیق گسترش مییابد – یعنی میدان دیدی بهعرض ۹۰ درجه.
متأسفانه، ماه (که در آسمان تنها نصف درجه عرض دارد) در چنین تصویری گم میشود. این مسأله به دلیل انتخابهای طراحی است که اجازه میدهد دوربین در یک گوشی هوشمند استاندارد جای بگیرد.
دوربینها و تلسکوپها نورهای آمده از جهتهای مختلف را بر روی آشکارسازها متمرکز میکنند، چه فیلم عکاسی قدیمی باشد چه حسگرهای دیجیتال مدرن با پیکسلها.
جزئیاتی که میبینید به اندازه پیکسلها و طول کانونی بستگی دارد؛ برای یک لنز ساده، این تقریباً فاصلهٔ بین لنز و آشکارساز است.
لنزهای دوربین گوشی طول کانونی چند میلیمتری دارند و پیکسلهای حسگر بهصورت هزارم میلیمتر اندازهگیری میشوند. برای یک گوشی معمولی، هر پیکسل نور را از زاویهای حدود ۰٫۰۲ درجه دریافت میکند – و چون ماه عرضی تقریباً ۰٫۵ درجه در آسمان دارد، تصویر آن در نهایت تنها حدود ۲۵ پیکسل عرض دارد.
عکسی که تنها ۲۵ پیکسل عرض داشته باشد، جزئیات زیادی نخواهد داشت. نرمافزارهای دوربین گوشی ممکن است پیکسلهای بیشتری اضافه کنند، سعی کنند تصویر را واضحتر سازند یا با برونیابی پیکسلها را تکثیر کنند، اما این کار جزئیات واقعی به تصویر ماه شما نمیافزاید.
زوم داخل و خارج
راه حل واضح، زوم کردن بهسوی داخل برای بهدست آوردن تصویری جزئیتری از ماه است.
در دوربینهای سنتی این کار با لنز زوم انجام میشود که طول کانونی میتواند افزایش یابد (مثلاً از ۵۰ میلیمتر به ۲۰۰ میلیمتر). اما در گوشیها، زوم معمولاً بهصورت دیجیتال (در نرمافزار) انجام میشود بهطوری که طول کانونی فیزیکی تغییر نمیکند. بنابراین ناامیدی شما همچنان ادامه خواهد داشت.
با این حال، راهحلی وجود دارد. چرا خود را به لنز دوربین گوشی محدود کنید؟
گوشیها میتوانند با تلسکوپ عکس بگیرند. یک تلسکوپ را به سمت ماه تنظیم کنید، گوشیتان را بهدقت بالای لنز نگاهدار (eyepiece) قرار دهید و میتوانید یک عکس شگفتانگیز بهدست آورید. این به این دلیل است که از بزرگنمایی تلسکوپ برای بهطور مؤثری طول کانونی دوربین خود استفاده کردهاید.
بهجای طول کانونی ۶ میلیمتر، ممکن است با ۳۰۰ میلیمتر کار کنید. بهجای ۲۵ پیکسل، میتوانید حدود ۱٬۲۵۰ پیکسل داشته باشید. اکنون میتوانید عکسهای عالی از ماه بگیرید.
عکاسی با گوشی بههمراه تلسکوپ در ده سال گذشته بهطور چشمگیری رونق گرفته است. حتی میتوانید گیرههای خاصی تهیه کنید تا گوشیتان را بهصورت ایمن به تلسکوپ متصل کنید.
اما اگر تلسکوپی در دسترس ندارید چه میشود؟ خوب، بهجای سعی در زوم کردن بهداخل، سعی کنید زوم کنید بهخارج. بهخاطر بسپارید که گوشیها در گرفتن مناظر گسترده بسیار مهارت دارند.
ممکن است گوشی شما در عکاسی از ماه عملکرد خوبی نداشته باشد، اما میتواند عکسهای عالی از کهکشان راه شیری بگیرد. و اگر خوششانس باشید، میتوانید از بازدیدکنندگان نادر همچون دنبالهدارهای درخشان یا شفقها عکس بگیرید.