اوج بارش شهابی ثوری جنوبی در تاریخ ۴ و ۵ نوامبر، احتمال مشاهدهی شهابهای درخشان و آذرگویهای تماشایی را به همراه دارد.
رصدگران آسمان، توجه کنید! بارش شهابی ثوری جنوبی در شب ۴ و ۵ نوامبر به اوج خود میرسد. در این زمان، با عبور سیارهی ما از لبهی بیرونی تودهای از بقایای به جا مانده از دنبالهدار سرگردان ۲پی/انکه، این احتمال وجود دارد که رگباری از شهابهای درخشان در آسمان زمین مشاهده شود.
«تیرهای شهاب» زمانی دیده میشوند که تکههایی از دنبالهدارهای باستانی با سرعت دهها هزار مایل بر ساعت با جو زمین برخورد میکنند. این قطعات بر اثر اصطکاک ناشی از برخورد با مولکولهای هوا در جو، به سرعت میسوزند و منظرهای باشکوه خلق میکنند. بارش شهابی ثوری جنوبی به خاطر تولید آذرگویهای تماشاییاش شهرت دارد، زیرا قطعات بهویژه بزرگ بقایای بینسیارهای میتوانند به سیارهی ما برخورد کنند و شهابهایی پدید آورند که با درخشش خود در آسمان شب، برای لحظهای شب را به روز تبدیل کنند.
سال ۲۰۲۵ یک «سال ازدحام» برای بارش ثوری جنوبی است و این یعنی بارش شهابی ممکن است در اوج خود در تاریخ ۴ و ۵ نوامبر، نمایشی بهویژه چشمگیر داشته باشد. در این زمان، احتمالاً در هر ساعت تا ۱۰ شهاب درخشان قابل مشاهده خواهد بود که آسمان را با ماهِ تقریباً کامل شریک خواهند بود. با این حال، نور ماه ممکن است باعث شود تنها درخشانترین شهابها دیده شوند.
تصور میشود که «سالهای ازدحام» زمانی رخ میدهند که زمین از منطقهای در دنبالهی بقایای دنبالهدار انکه عبور میکند که حاوی تودهای از قطعات بهویژه بزرگ است. رابرت لانسفورد، کارشناس انجمن شهابسنگ آمریکا، در ایمیلی به وبسایت Space.com گفت: «ما تقریباً دو بار در هر دهه و در فواصل نامنظم با این شهابهای بزرگتر مواجه میشویم. ذرات عادی بارش ثوری معمولاً به اندازهی نخود هستند و چند ذرهی بزرگتر نیز در میان آنها وجود دارد. اما ذرات تودهی اصلی تنها به اندازهی یک توپ بیسبال تا یک توپ بسکتبال هستند، ولی از روی زمین به جای شهابهای عادی، به شکل آذرگوی دیده میشوند.»
به گفتهی وبسایت EarthSky.org، زمان مناسب برای جستجوی شهابهای ثوری جنوبی، ساعات پس از نیمهشب در روزهای نزدیک به اوج بارش است. شهابهای مرتبط با این بارش از نقطهای به نام «کانون بارش» در صورت فلکی ثور (گاو) سرچشمه میگیرند و از آن دور میشوند. این صورت فلکی کمی پس از غروب آفتاب از افق طلوع کرده و در ساعات پس از نیمهشب به بالاترین نقطهی خود در آسمان جنوبی میرسد.
سعی کنید حدود ۳۰ دقیقه به چشمان خود فرصت دهید تا کاملاً به تاریکی عادت کنند و در عین حال از نگاه مستقیم به ماه خودداری کنید. سپس بخشی از آسمان را در فاصلهی ۴۰ درجهای بالای صورت فلکی ثور انتخاب کنید، جایی که رد شهابها طولانیتر خواهد بود. به یاد داشته باشید که عرض مشت گرهکردهی شما در حالی که دستتان را کشیدهاید، تقریباً معادل ۱۰ درجه در آسمان شب است.
لانسفورد اشاره میکند که زمین در اوج بارش ثوری جنوبی سال ۲۰۲۵ از لبهی بیرونی تودهی بقایا عبور میکند، که احتمالاً نمایشی کمفروغتر در مقایسه با رویداد ازدحام قبلی در سال ۲۰۲۲ خواهد داشت. لانسفورد ادامه داد: «با این حال، تاکنون فعالیت آذرگویها در ماه اکتبر بیش از حد معمول بوده است، که نشان میدهد ممکن است قدرت نمایش امسال را دستکم گرفته باشیم. حیف که یک ماه کامل در طول بخش اصلی این نمایش حضور دارد.»
ازدحام بعدی بارش شهابی ثوری جنوبی تا سال ۲۰۳۲ رخ نخواهد داد، پس حتماً در تاریخ ۴ و ۵ نوامبر به آسمان نگاه کنید تا شانس تماشای یک نمایش نور طبیعی تماشایی را داشته باشید. اخترشناسانی که علاقهمند به ثبت تصویر یک آذرگوی در حال عبور از آسمان شب هستند، میتوانند راهنمای ما برای عکاسی از تیرهای شهاب و همچنین جمعبندیهای ما از بهترین دوربینها و لنزها برای عکاسی نجومی را مطالعه کنند.
یادداشت ویراستار: اگر عکسی از یک شهاب بارش ثوری ثبت کردید و میخواهید آن را با خوانندگان Space.com به اشتراک بگذارید، لطفاً تصویر(های) خود را به همراه توضیحات، نام و محل سکونتتان به آدرس spacephotos@space.com ارسال کنید.
به انجمنهای فضایی ما بپیوندید تا دربارهی آخرین مأموریتها، آسمان شب و موارد دیگر به گفتگو ادامه دهید! و اگر نکتهی خبری، اصلاحیه یا نظری دارید، ما را در جریان بگذارید: community@space.com.